Son dönemde Instagram’da mavi tik alarak bir gözlem süreci yürüttüm. Aslında hesabımda yalnızca doğa fotoğrafları ve videoları paylaşıyor, içerik üretmeye odaklanıyordum. Mavi tik alma kararımın temel nedenlerinden biri, bu süreci bir araştırma olarak görmek, bu sembolün farklı kullanıcı grupları tarafından nasıl algılandığını deneyimlemekti. Diğer yandan, Instagram’ın gönderi ve videoları öne çıkarma prensibini anlamak ve bu sembolün içerik görünürlüğü üzerindeki etkilerini gözlemlemek de amaçlarım arasındaydı. Aldığım çeşitli tepkiler, bu konuyu Medya ve İletişim perspektifinden ele almam için değerli ipuçları sundu.

Mavi Tik: Doğrulama mı, Statü Simgesi mi?

Teknik açıdan mavi tik, yalnızca kimliğin doğrulandığını ifade eden bir işaret. Ancak Instagram’da bu sembol çoğu kullanıcı tarafından hâlâ “ünlü olma” ya da “üstün bir mertebeye ulaşma” ile özdeşleştiriliyor. Özellikle gençlerin, takipçi sayısıyla kıyaslayarak sorguladıkları bu durum, sembolün teknik işlevi ile sosyal algısı arasındaki farkı net biçimde ortaya koyuyor.

Aslında sistem basit: Kimlik doğrulaması yapıldığında ve belirli bir ücret ödendiğinde mavi tik alınabiliyor. Fakat algı bundan çok daha farklı işliyor; kullanıcıların çoğu mavi tiki hâlâ seçkinlik ya da sosyal ayrıcalık göstergesi gibi yorumluyor.

Özenme, Kimlik Karmaşası ve Algı Yönetimi

Özellikle genç kullanıcıların davranışları bu noktada dikkat çekici. Sosyal medyada sürekli karşılaştırma, özenme ve kimlik arayışı içinde olan gençler, mavi tiki yalnızca bir işaret değil, bir “psikolojik üstünlük” sembolü olarak algılıyorlar. Bu durum, sosyal medyanın bilinçli veya bilinçsiz biçimde yürüttüğü algı yönetiminin bir sonucu.

Jean Baudrillard’ın “simülakr” kavramı tam da bu noktada devreye giriyor. Gerçeğin yerine geçen göstergeler, bireylerin zihinlerinde hakikatin yerini alıyor. Mavi tik, bir kimlik doğrulama aracından çok, “varmış gibi” görünen bir sosyal üstünlük simülasyonuna dönüşüyor. Gençler için gerçeklik, giderek bu simülakrların gölgesinde şekilleniyor.

Gençlerin büyük bir çoğunluğunun ya da rol yapma eğiliminde olanların sosyal medyada kendi kimlikleri yerine takma ad kullanmaları da ayrıca üzerinde durulması gereken bir durumdur. Bu tercih, çoğu zaman sahici kimlikten uzaklaşıp alternatif bir kimlik yaratma arzusunun göstergesidir. Takma ad kullanımı, gençlere kendilerini olduğundan farklı biri gibi sunma imkânı sağlarken, aynı zamanda onların gerçek kimlikleriyle yüzleşmesini de zorlaştırır. Böylece kimlik karmaşası daha da derinleşir ve sosyal medya, bireyin gerçek varlığını gölgeleyen sahte bir sahneye dönüşür.

Öte yandan, yalnızca gençler değil, çok sayıda “sözde” ünlü de benzer bir şekilde sahte imaj yaratma çabasına giriyor. Bot takipçilerle şişirilmiş profiller, aslında gerçek olmayan bir popülerlik algısı üretir. Bu durum, yalnızca bireylerin kendilerini tatmin etmesine değil, aynı zamanda toplumsal algının da yanıltılmasına yol açar. İnsanlar, sahte takipçi sayıları ve yapay etkileşimlerle kandırılırken, sosyal medyanın zaten kırılgan olan gerçeklik zemini daha da sarsılır. Böylece hem bireysel kimlik karmaşası derinleşir hem de toplumsal düzeyde güven sorunu ortaya çıkar.

Platformlar Arası Farklılık

Burada platformların kültürel dinamikleri belirleyici rol oynuyor:

• Instagram’da, popüler kültürün ve görselliğin merkezi olması sebebiyle mavi tik çoğunlukla statüyle ilişkilendiriliyor.
• LinkedIn’de, mavi tik kimlik doğrulamasıyla sınırlı ve tamamen güvenlik odaklı. Sahte profilleri engellemek için sunulan bu özellik, statüyle bağdaştırılmıyor.
• X (Twitter) ise ikisinin ortasında duruyor. Orada ücretli doğrulama var ama kullanıcılar bunu daha ılımlı bir şekilde kabullenmiş durumda.

Algı ve Gerçek Arasındaki Çelişki

Mavi tikin sosyal medyada taşıdığı anlam, teknik işlevinden koparak tamamen algısal bir boyuta evriliyor. Instagram’da bu işaret, gençlerin kimlik karmaşası içinde kendilerine biçtikleri değerin bir aracı haline geliyor. LinkedIn’de aynı işaret yalnızca güvenliği temsil ediyor. Yani sembolün işlevi değişmiyor, fakat anlamı sosyal bağlama göre tamamen farklılaşıyor.

Sonuç

Mavi tik deneyimim, küçük bir sembolün sosyal medyada nasıl büyük bir etki yarattığını göstermesi açısından önemliydi. Gençlerin bu işarete yüklediği anlam, sadece bireysel algıların değil, aynı zamanda sosyal medyanın sunduğu suni gerçekliklerin de bir yansıması. Bu durum, medya ve iletişim çalışmalarında özellikle dikkat edilmesi gereken bir noktayı işaret ediyor: Teknik bir doğrulama aracı, algı yönetimiyle kolayca statü simgesine dönüşebilir. Ve bu dönüşüm, bireylerin kimlik algılarını ve toplumsal değerlerini derinden şekillendirebilir.

“Gerçekten biz mi sosyal medyayı kullanıyoruz, yoksa sosyal medya mı bizim gerçeklik algımızı yönetiyor?”

---

• X
• Instagram
• Pinterest

Diğer yazılarımı okumak için buraya tıklayın.

---

Mükemmeliyetçilik çoğu zaman bizi ileriye taşıyan bir motivasyon gibi görünür. Daha iyisini yapmak, eksikleri gidermek, kusursuz bir sonuç ortaya koymak… Bunlar kulağa değerli hedefler gibi gelir. Ama işin gerçeği şu: mükemmel olma isteği, yaratım sürecinin en sinsi düşmanlarından biridir. Çünkü insan, “daha iyiye ulaşma” arzusuyla yola çıkarken, “asla yeterli olmama” tuzağına düşer.

Tasarımda bu durum çok iyi bilinir. Bitmeyen revizyonlar, defalarca değiştirilen renkler, tipografiyle günlerce oynanan taslaklar… Bir noktadan sonra üretim, ilerlemek yerine kendi içinde sıkışır. Ortaya çıkabilecek onlarca fikir, kusur arama döngüsünde kaybolur. Ve çoğu zaman proje asla “tamamlanmış” hale gelemez.

Hayatta da farklı değildir. İdeal anı beklemek, sürekli ertelemek, hiçbir zaman hazır hissetmemek… Bunların arkasında da aynı mükemmeliyetçilik vardır. İnsan bir türlü başlayamaz, adım atamaz, karar veremez. Çünkü içten içe bilir ki, her şey kusursuz olmayacaktır. O yüzden hareketsizlik, hayali bir mükemmelliğin gölgesinde gerçek ilerlemenin önüne geçer.

Oysa her yaratım sürecinde değerli olan şey, kusursuzluk değil, tamamlanmış olmaktır. Bir tasarımın işlevsel ve samimi olması, çoğu zaman onun kusursuz olmasından çok daha etkilidir. Bir kararın eksiksiz olması gerekmez; hayata geçirilmiş olması zaten başlı başına bir güçtür.

Mükemmeliyetçiliği aşmanın yolu, “yeterince iyi” fikrini kabullenmekten geçer. Bu, vasata razı olmak değildir; aksine, ilerlemenin tek gerçek yoludur. Çünkü hiçbir iş kusursuz başlamaz, hiçbir fikir hatasız doğmaz. Asıl cesaret, eksiklerle üretmeye devam etmektir. Bitirmek, cesarettir. Ve çoğu zaman tamamlanmış bir iş, var olmayan bir mükemmellikten çok daha değerlidir.

• X
• Instagram
• Pinterest

Diğer yazılarımı okumak için buraya tıklayın.

---

Yaratıcı süreç, yalnızca ilhamın gelip gitmesiyle açıklanamayacak kadar karmaşıktır. Bazen zihnimizde onlarca fikir vardır ama elimiz harekete geçmez; bazen de boş bir sayfaya bakarken saatlerce kilitleniriz. Bu tıkanıklık, çoğu zaman yaratıcılığın eksikliğinden değil, harekete geçmek için gerekli olan momentumun kaybından doğar.

Momentum, fiziksel bir ivme gibi düşünülebilir. Küçük bir adımla başlar, tekrar eden eylemlerle hız kazanır, sonunda bizi taşımaya başlar. Yaratıcı süreçte momentum, mükemmel fikri beklemek yerine küçük ama kararlı üretimlerle kendini gösterir. Mükemmeli aramak yerine, hareket etmeyi seçmek… İşte bu, tıkanıklığın panzehiridir.

Momentumun Önündeki Engeller

• Mükemmeliyetçilik: İlk adımı atmayı imkânsız hale getirir.
• Erteleme: “Daha uygun bir zaman” beklentisi, süreci sürekli erteler.
• Aşırı analiz: Fikir aşamasında boğulmak, üretime geçişi engeller.

Momentumun İnşası

1. Küçük Başla: 5 dakikalık bir deneme, boş bir sayfaya bir kelime, bir taslak çizim…
2. Süreklilik Yarat: Momentum, düzensiz dev sıçramalarla değil, küçük ama sürekli adımlarla güçlenir.
3. Başladığını Görselleştir: Yapılan en küçük iş bile zihinde “başladım” duygusu uyandırır ve devamını kolaylaştırır.
4. Enerjiyi Besle: Çalışma alanını düzenlemek, ritüeller geliştirmek ve üretim için uygun atmosfer yaratmak momentumun yakıtıdır.

Momentum Neden Önemlidir?

Momentum, üretim sürecinde bir tür psikolojik kaldıraç işlevi görür. Bir kez harekete geçtiğinizde, devam etmek için gerekli enerji giderek azalır. Durmak ise, tekrar başlamayı daha da zor hale getirir. Bu yüzden momentum, yalnızca üretimin değil, yaratıcılığın da sürekliliğini sağlar.

---

Sonuçta yaratıcılık, tek seferlik bir parıltı değil; düzenli olarak beslenen bir süreçtir. İlhamın kapıyı çalmasını beklemek yerine, küçük adımlarla hareket ederek ivme kazanmak, insanın yaratıcı potansiyelini açığa çıkarır. Momentum, tıkanıklığın kilidini açan en güçlü anahtardır.

• X
• Instagram
• Pinterest

Diğer yazılarımı okumak için buraya tıklayın.

---

İnsanın hayatında yaptığı en büyük hatalardan biri, kimlik arayışını yanlış yönlerde sürdürmektir. Onay arayışı, yüzeysel ilişkiler, taklit edilen tarzlar ya da aidiyet boşluğunu doldurmak için seçilen yanlış çevreler… Bu süreçte kişi, kendini bulduğunu sanırken aslında kendinden uzaklaşır. Erik Erikson’un kimlik kuramında işaret ettiği gibi, gelişim krizleri aşılmadığında birey, parçalı bir benlik ve tutarsız bir kişilik ile yaşamaya mahkûm olur.

Fakat insanın hataları, aynı zamanda bir öğrenme kaynağıdır. Yanlış seçimlerden dönmek, insan psikolojisi üzerinde beklenenden çok daha güçlü bir etkiye sahiptir. Carl Rogers’ın hümanist yaklaşımı, bireyin kendini kabul ederek ve içsel değerlerini keşfederek yeniden yapılanabileceğini vurgular. Hataları kabullenmek, onları bastırmaktan çok daha sağlıklı bir dönüşüm yaratır. Çünkü inkâr edilen geçmiş, daima insanın peşinden gelir; yüzleşilen geçmiş ise bir öğretmen olur.

Bu noktada sevginin gücü devreye girer. Sevgi, yalnızca romantik bir duygu değil; insanın kendi benliğini ve başkasını koşulsuz kabul etme kapasitesidir. Bir birey sevildiğini, değer gördüğünü hissettiğinde, kimlik parçaları arasındaki çatışma yavaş yavaş çözülür. Erich Fromm’un ifade ettiği gibi, sevgi pasif bir his değil; aktif bir üretim, bakım ve sorumluluk halidir. Sevgi, bireyin hem kendisine hem de dünyaya yeniden bağ kurmasının en güçlü aracıdır.

Bir şeyleri düzeltmek, insanın kendisine yapabileceği en büyük iyiliktir. Kaybedilen değerleri onarmak, kırılan ilişkileri iyileştirmek veya en basitiyle kendi iç sesiyle barışmak… Bunların her biri, kişinin psikolojik bütünlüğüne doğrudan katkı sağlar. Çünkü insanın zihni, tamamlanmamış hikâyelerle, çözümsüz çelişkilerle huzur bulamaz. Bir adım geri dönmek, eksik halkaları kapatmak ve kendine yeniden sahip çıkmak, bireye yalnızca dinginlik değil; aynı zamanda güç de kazandırır.

Sonuçta kimlik karmaşası bir kader değil, bir süreçtir. Hatalardan öğrenen, sevgiyi yeniden üreten ve yüzleşme cesaretini gösteren birey, yalnızca geçmişin yükünden kurtulmaz; aynı zamanda daha derin, daha sağlam ve daha insani bir benlik inşa eder.

• X
• Instagram
• Pinterest

Diğer yazılarımı okumak için buraya tıklayın.

---

Diğer yazılarımı okumak için buraya tıklayın.

---