Kürşat KARIŞMAZ | Official Website

Gökyüzünden denize, ayrıntıdan bütüne…

Kategori: Genel

  • Yaratıcılıkta Momentumun Gücü

    Yaratıcılıkta Momentumun Gücü

    Yaratıcı süreç, yalnızca ilhamın gelip gitmesiyle açıklanamayacak kadar karmaşıktır. Bazen zihnimizde onlarca fikir vardır ama elimiz harekete geçmez; bazen de boş bir sayfaya bakarken saatlerce kilitleniriz. Bu tıkanıklık, çoğu zaman yaratıcılığın eksikliğinden değil, harekete geçmek için gerekli olan momentumun kaybından doğar.

    Momentum, fiziksel bir ivme gibi düşünülebilir. Küçük bir adımla başlar, tekrar eden eylemlerle hız kazanır, sonunda bizi taşımaya başlar. Yaratıcı süreçte momentum, mükemmel fikri beklemek yerine küçük ama kararlı üretimlerle kendini gösterir. Mükemmeli aramak yerine, hareket etmeyi seçmek… İşte bu, tıkanıklığın panzehiridir.

    Momentumun Önündeki Engeller

    • Mükemmeliyetçilik: İlk adımı atmayı imkânsız hale getirir.
    • Erteleme: “Daha uygun bir zaman” beklentisi, süreci sürekli erteler.
    • Aşırı analiz: Fikir aşamasında boğulmak, üretime geçişi engeller.

    Momentumun İnşası

    1. Küçük Başla: 5 dakikalık bir deneme, boş bir sayfaya bir kelime, bir taslak çizim…
    2. Süreklilik Yarat: Momentum, düzensiz dev sıçramalarla değil, küçük ama sürekli adımlarla güçlenir.
    3. Başladığını Görselleştir: Yapılan en küçük iş bile zihinde “başladım” duygusu uyandırır ve devamını kolaylaştırır.
    4. Enerjiyi Besle: Çalışma alanını düzenlemek, ritüeller geliştirmek ve üretim için uygun atmosfer yaratmak momentumun yakıtıdır.

    Momentum Neden Önemlidir?

    Momentum, üretim sürecinde bir tür psikolojik kaldıraç işlevi görür. Bir kez harekete geçtiğinizde, devam etmek için gerekli enerji giderek azalır. Durmak ise, tekrar başlamayı daha da zor hale getirir. Bu yüzden momentum, yalnızca üretimin değil, yaratıcılığın da sürekliliğini sağlar.

    Sonuçta yaratıcılık, tek seferlik bir parıltı değil; düzenli olarak beslenen bir süreçtir. İlhamın kapıyı çalmasını beklemek yerine, küçük adımlarla hareket ederek ivme kazanmak, insanın yaratıcı potansiyelini açığa çıkarır. Momentum, tıkanıklığın kilidini açan en güçlü anahtardır.

    Diğer yazılarımı okumak için buraya tıklayın.

  • Kimlik Karmaşasından Çıkış Yolu

    Kimlik Karmaşasından Çıkış Yolu

    İnsanın hayatında yaptığı en büyük hatalardan biri, kimlik arayışını yanlış yönlerde sürdürmektir. Onay arayışı, yüzeysel ilişkiler, taklit edilen tarzlar ya da aidiyet boşluğunu doldurmak için seçilen yanlış çevreler… Bu süreçte kişi, kendini bulduğunu sanırken aslında kendinden uzaklaşır. Erik Erikson’un kimlik kuramında işaret ettiği gibi, gelişim krizleri aşılmadığında birey, parçalı bir benlik ve tutarsız bir kişilik ile yaşamaya mahkûm olur.

    Fakat insanın hataları, aynı zamanda bir öğrenme kaynağıdır. Yanlış seçimlerden dönmek, insan psikolojisi üzerinde beklenenden çok daha güçlü bir etkiye sahiptir. Carl Rogers’ın hümanist yaklaşımı, bireyin kendini kabul ederek ve içsel değerlerini keşfederek yeniden yapılanabileceğini vurgular. Hataları kabullenmek, onları bastırmaktan çok daha sağlıklı bir dönüşüm yaratır. Çünkü inkâr edilen geçmiş, daima insanın peşinden gelir; yüzleşilen geçmiş ise bir öğretmen olur.

    Bu noktada sevginin gücü devreye girer. Sevgi, yalnızca romantik bir duygu değil; insanın kendi benliğini ve başkasını koşulsuz kabul etme kapasitesidir. Bir birey sevildiğini, değer gördüğünü hissettiğinde, kimlik parçaları arasındaki çatışma yavaş yavaş çözülür. Erich Fromm’un ifade ettiği gibi, sevgi pasif bir his değil; aktif bir üretim, bakım ve sorumluluk halidir. Sevgi, bireyin hem kendisine hem de dünyaya yeniden bağ kurmasının en güçlü aracıdır.

    Bir şeyleri düzeltmek, insanın kendisine yapabileceği en büyük iyiliktir. Kaybedilen değerleri onarmak, kırılan ilişkileri iyileştirmek veya en basitiyle kendi iç sesiyle barışmak… Bunların her biri, kişinin psikolojik bütünlüğüne doğrudan katkı sağlar. Çünkü insanın zihni, tamamlanmamış hikâyelerle, çözümsüz çelişkilerle huzur bulamaz. Bir adım geri dönmek, eksik halkaları kapatmak ve kendine yeniden sahip çıkmak, bireye yalnızca dinginlik değil; aynı zamanda güç de kazandırır.

    Sonuçta kimlik karmaşası bir kader değil, bir süreçtir. Hatalardan öğrenen, sevgiyi yeniden üreten ve yüzleşme cesaretini gösteren birey, yalnızca geçmişin yükünden kurtulmaz; aynı zamanda daha derin, daha sağlam ve daha insani bir benlik inşa eder.

    Diğer yazılarımı okumak için buraya tıklayın.

  • Kimliksizliğin Cazibesi: Yabancılaşmadan Tarza

    Kimliksizliğin Cazibesi: Yabancılaşmadan Tarza

    Aidiyet, bireyin toplumsal bir bağlamda kendini konumlandırabilmesi, belirli değerler ve normlarla özdeşleşebilmesi anlamına gelir. Bu yönüyle aidiyet, yalnızca psikolojik bir gereksinim değil, aynı zamanda sosyal işlevselliğin temel koşuludur. Sosyal psikolojide Erik Erikson’un “kimlik krizi” kavramı bu noktada açıklayıcıdır: kimliği oturmamış birey, yalnızca içsel bir belirsizlik yaşamaz; aynı zamanda toplumsal uyum sorunları da sergiler.

    Modern toplumlarda aidiyetsizlik, çoğu kez “özgürlük” ya da “farklılık” söylemiyle maskelenir. Oysa gerçekte bu durum, kişilik ve karakter gelişiminin eksikliğinden kaynaklanır. Zygmunt Bauman’ın “akışkan modernlik” analizinde belirttiği gibi, bireyler kimliklerini sürekli yeniden kurgulamaya zorlanır; fakat bu yeniden kurgulama çoğunlukla yüzeysel bir “tarz” gösterisine dönüşür. Günümüzde “hiçbir yere ait olmama” söylemi, bilinçli bir tercihten çok, oturmamış kişiliklerin sosyal uyumsuzluğunu gizleyen bir kılıf işlevi görmektedir.

    Aidiyet duygusunu içselleştiremeyen birey, Georg Simmel’in “yabancı” figürüne yaklaşır: her yerde vardır, fakat hiçbir yerde kök salamaz. Böyle kişiler sosyal ilişkilere yalnızca yüzeysel temaslarla girer; derin bağlar kuramadıkları için de kendilerini sürekli kenarda hissederler. Buradaki sorun, bir “bağımsızlık arayışı” değil, kimlik bütünlüğünün eksikliğidir.

    Daha dikkat çekici olan, günümüzde bu kimliksizlik hâlinin bir moda estetik gibi sunulmasıdır. Oturmamış karakterini “cool” bir yalnızlık, “derin” bir yabancılaşma ya da “özgün bir kopuş” şeklinde dışa vuran birey, aslında içsel dağınıklığını bir vitrin malzemesine çevirmektedir. Bu yalnızca psikolojik bir savunma değil, aynı zamanda kültürel bir tüketim nesnesidir: insanlar kimliklerini kurmak yerine, kimliksizliklerini bir “marka” gibi pazarlamaktadır.

    Aidiyetsizlik, bu haliyle, bireyin toplumsal işlevselliğini zayıflatır. Ne derin ilişkilere, ne de uzun vadeli sorumluluklara izin verir. Dahası, toplumsal bütünlüğü de erozyona uğratır: çünkü aidiyetsiz birey, ortak değerleri taşımaktan çok, ortak değerleri tüketir. Sosyal uyumsuzluk, bir estetik aksesuar değildir; karakter oturmamışlığının en çıplak göstergesidir.

    Medya ve İletişim Bağlamında

    Bu tablo, özellikle sosyal medya kültüründe daha da görünür hâle gelmiştir. Instagram’daki “yalnızlık estetiği” paylaşımları, TikTok’ta “farklı ve kayıtsız” görünme çabaları ya da X’te sürekli kimlik değiştiren anonim profiller, aidiyetsizliğin birer vitrinine dönüşmektedir. Birey, içsel boşluğunu gidermek yerine, kimliksizliğini bir gösteri nesnesi olarak sergilemektedir.

    Medyada aidiyetsizlik, artık bir sorun değilmiş gibi, bir “tarz” ya da “cool persona” olarak dolaşıma sokulmaktadır. Oysa bu, bireyin sosyal uyumsuzluğunu çözmek yerine yeniden üretir. Böylece iletişim araçları, aidiyetsizliği iyileştiren değil; çoğu zaman pazarlayan ve yeniden inşa eden bir mekanizma hâline gelmiştir.

    Diğer yazılarımı okumak için buraya tıklayın.

  • Z Kuşağında Rol Yapma Kültürü ve Sahte Kimlik İnşası

    Dijital çağın getirdiği hız, görünürlük ve sürekli onay arayışı, Z kuşağının kimlik kurma süreçlerini farklı bir boyuta taşımaktadır. Bu kuşak, yalnızca bireysel özellikleriyle değil, aynı zamanda çevrim içi mecralarda sergiledikleri performansla da varlık göstermektedir. Bu bağlamda dikkat çeken eğilimlerden biri, kendilerine psikolojik bir rahatsızlık “yakıştırarak” veya buna benzer bir duygu hâlini sahiplenerek rol yapma pratiğine yönelmeleridir.

    Bu süreçte birey, yalnızca gerçek benliğini değil, kurgusal bir yan benliği de sahneye çıkarır. Çevresine sunduğu bu “alternatif kimlik” çoğu zaman, ilgi çekici ve dramatik bir persona üretme amacı taşır. Anksiyete, depresyon, borderline ya da başka tanıların sosyal medyada “etiket” gibi kullanılabilmesi, sahte bir duygu repertuarının da devreye girmesine neden olmaktadır. Burada mesele, gerçek bir hastalık deneyimi değil; görünürlük, kabul görme ve farklı olma arzusudur.

    Dolayısıyla, dışarıya yansıtılan karakter yalnızca bireysel bir oyun değildir; aynı zamanda kolektif bir gösteridir. Z kuşağı, sosyal medyanın sahnesinde kendi rolünü seçer, duygularını dramatize eder, yaşamını kurgusal bir senaryoya çevirir. Bu gösteri, kimi zaman gerçek kimlik ile sahte kimliğin sınırlarını bulanıklaştırır. Kişi, bir rolü oynamaktan ziyade o role dönüşür; “mış gibi” yaptığı duygular, zamanla onun benliğinin bir parçası hâline gelir.

    Bu durum, hem sosyolojik hem de psikolojik açıdan tartışmaya açıktır. Bir yandan, bireyin gerçek benliğini keşfetme çabası ile toplumsal onay ihtiyacı arasındaki gerilimi gösterirken; diğer yandan, rol yapmanın kalıcı bir kimlik haline gelme riskini de barındırır. Z kuşağının kimlik arayışında “rol” ile “gerçek” arasındaki çizgi, giderek daha ince ve geçirgen bir hâle gelmektedir.

    Diğer yazılarımı okumak için buraya tıklayın.

  • Merhaba dünya!

    WordPress’e hoş geldiniz. Bu sizin ilk yazınız. Bu yazıyı düzenleyin ya da silin. Sonra yazmaya başlayın!